İşlemci Nedir?
İşlemci Nedir?
İşlemci (CPU) Nedir?
Türkçesi merkezi işlem birimi(Central Processing Unit) olarak çevrilen ve kısaltması CPU olan işlemciler, 1970’li yıllarda ilk defa hayatımıza girdiğinde binlerce transistöre ev sahipliği yaparken şimdi milyonlarca transistörün silikon bir çip üzerinde birleştirilmesi ile meydana gelmektedir. Aritmetik ve mantıksal işlem yapma yeteneğine sahip olan işlemciler, kısaca bilgisayarların verilerini işleyen ve yazılım komutlarını gerçekleştiren bölümü olarak ifade edilmektedir.
İlk mikroişlemci 1970'te Intel firması tarafından "Intel 4004" adıyla piyasaya sürülmüştür. Onu takiben geniş çaplı bir mikroişlemci olan Intel 8080’in ise 1974’te tanıtılmıştır. Ardından günümüze kadar uzanan gelişim, MİB teriminin mikroişlemciler yerine kullanılmasına neden oldu. Çalışma hızları kullanılan mimari ve üretim teknolojisine bağlı olarak değişkenlik gösteren işlemcilerin hız birimleri Hz, MHz ve GHz olarak ifade edilirken, gelişen teknoloji ile birlikte günümüzde genellikle hız birimi GHz olan işlemcileri görmekteyiz. Bu alanda MİB’lerin tek kalıp üzerinde üretilmesinin sağladığı avantajlar, 10 MHz civarlarında olan saat hızlarının günümüzde GHz seviyelerine taşınmasına fayda sağladı.
CPU Çalışma Prensibi Nedir?
Aritmetik ve mantıksal işlem yapma yeteneğine sahip olan işlemciler, makine dili olarak adlandırılan, 0 ve 1’lerden oluşan düşük seviyeli kodlama sistemi ile çalışmaktadır. Yani işlem yapmak için 2’lik sistemleri (10010011) kullanır. Ekrandaki görüntülerin oluşması için hafızadaki 2’lik değerleri birleştirerek işlem yapar. Komutların yerine getirilmesi için işlemciye gelen sinyalleri milyonlarca transistörlerden geçer ve 4 işlem gibi temel matematiksel işlemlere dönüştürür. Bu işlemler ALU da gerçekleştirilir. Böylelikle istediğimiz çıktı ekranda bize sunulur.
İşlemcinin Görevi Nedir?
İşlemciler, bilgisayarda yönetici konumunda çalışır. İnsan beyninin tüm vücut organlarını sinir sistemi vasıtasıyla yönetmesi gibi işlemciler de kontrol sinyalleriyle sisteme bağlı tüm birimlerin çalışmasını düzenler ve bu birimleri yönetir. İşlemci kendine gelen komutları işler ve sonuçlarını çevre birimlerine ya da belleklere gönderir. Gönderilen komutlara göre işlemci 3 temel işlemi gerçekleştir;
• Mikro işlemci kendi içindeki ALU (Arithmetic Logic Unit-Aritmetik Mantık Birimi) birimini kullanarak matematiksel ve mantıksal işlemleri yapar.
• İşlemci bellek bölgesindeki verilerin yerlerinin değiştirilmesini sağlar.
• Kendine gönderilen komutlara göre hareket eder ve yeni görevleri başlatır.
İşlemci Çeşitleri
Nasıl ki herhangi bir aletin veya eşyanın birçok çeşidi oluyorsa işlemcilerin de onlar gibi birçok çeşidi vardır. İşlemciler Slot ve Soket tipi işlemci olmak üzere ikiye ayrılır ;
Slot Tipi İşlemciler;
Kasanın üzerine monte edilen işlemci tipidir. Dikdörtgen bir kart şeklindedirler. Günümüzde üretimi durdurulmuştur.
Soket Tipi İşlemciler;
Anakarta takılan işlemci türüdür. Kare biçimde üretilirler. Takıldıkları anakarta mandal ile tutturulurlar. Alt yüzeylerinde işlemcinin türüne göre bir çok pin bulunur. Dolayısıyla işlemciler anakarta uygun bir türde alınmalıdır.
İşlemci Üreticileri
İşlemci üreten firmalarda Intel ve AMD (Advanced Micro Devices) firmaları başta olmak üzere Qualcomm, Samsung, MediaTek, HiSilicon, Zilog, Mostek, NexGen gibi eski-yeni birçok firma yer alır. Her firmanın kendine göre işlemci serisi bulunmaktadır. Örneğin Intel firması "Intel Core" serisini sürdürürken AMD firması "Ryzen" serisini sürdürmektedir. Farklı tüketicilerin isteklerini karşılamak amacıyla düşük-yüksek fiyatlı işlemciler çıkaran firmalar tüm tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılayarak daha fazla kitleye ulaşma amacı güderler. Böylelikle daha fazla işlemci satma imkanı yakalarlar.
