Bilindiği üzere teknolojik gelişmelerin büyük çoğunluğu geride bıraktığımız 20 yıl gibi kısa bir sürede meydana geldi. Teknolojide son 20 yılda meydana gelen gelişmeler bu yıllardan önceki neredeyse 100 yıllık süreden daha fazla oldu. Bu süreçte meydana gelen bazı teknolojik gelişmeler bizim adapte olabileceğimiz bir süre kadar bile piyasada kalmayarak yerini daha gelişmiş teknolojilere bıraktılar. Dolayısıyla yaşanan bu teknoloji patlamasıyla birlikte artık özellikle internet hayatımızın her anında yer kaplamaya başladı. Yaşanan bu dönüşümle birlikte artık yeni nesil de yoğun bir şekilde internet kullanımı alışkanlığı edindi. Ancak bu noktada akıllara gelen ilk soru çocukların internet kullanımının ne şekilde olması gerektiği sorusu oldu. Bu noktada ebeveynlerin çocuklarının internet kullanımını ne şekilde denetlemesi gerektiğine dair farklı yöntemler gündeme gelmeye başladı. Bunların en popülerlerinden biri ebeveyn takip programları. Biz de bu yazımızda çocukların internet kullanımı hakkında yapılmış araştırmalara göz atarak bunların sonuçlarına bakacak ve ebeveynlerin çocukların teknoloji ile ilişkisi hakkında neler yapabileceğini ele almaya çalışacağız. Dilerseniz lafı fazla uzatmadan başlayalım. Sonuçlar ebeveynlerin çocuklarının internet güvenliğinden endişe duyduğunu ortaya koyuyor. Öncelikle ebeveynlerin çocuklarının internet ve teknolojik cihaz kullanımı ile ilgili düşüncelerini belirttikleri anketlere ilişkin sonuçları paylaşarak yazımıza başlayalım. Ne yazık ki Türkiye’de bu alanda yapılmış çalışma sayısı az. Ancak yine de yapılan kısıtlı çalışmalardan bir netice alabilmek mümkün. Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Araştırmasının 2010 yılı verilerine göre Avrupa’da interneti en az riskli algılayan ve üzücü bir şekilde internet güvenliği konusunda en az bilinçli olan çocukların Türk çocukları olduğunu ortaya koymuştur. Türkiye’de çocukların internet kullanımı ile ilgili yapılmış olan en son araştırma Orta Doğu Teknik Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü tarafından gerçekleştirilmiş ve araştırmanın sonuçları 2015 yılına dair. Bu araştırma, çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. 2010 yılında Türkiye’de çocukların internetle tanışma yaşı 5 iken 2015 yılına gelindiğinde bu yaş 2’ye kadar düşmüş durumda. Yine beş yıl öncesine göre 2015 yılında çocukların internet kullanım sıklığında da gözle görülür bir artış söz konusu. Yine Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Araştırmasının 2015 yılı verilerine göre çocukların internet kullanım sıklıkları 2010 yılına göre 4-5 kat artmış durumda. Çocuklar 2010 yılında haftada bir veya iki kere internet kullanırken 2015 yılına gelindiğinde bu durum haftanın her günü çocukların internet kullanımı sonucunun meydana gelmesini sağlamıştır. Yine 2015 yılında ODTÜ tarafından yapılan araştırmaya göre Türkiye’de çocukların interneti kullanma şekillerinde zirve tekil oyunlarda. 2010 yılında tekil oyunları ders faaliyetleri takip ediyorken 2015 yılında tekil oyunları video izleme seçeneği takip etmiştir. Türkiye’de ebeveynlerin çocuklarının elektronik cihaz kullanımı ile ilgili düşünceleri Türkiye’de çocukların internet kullanımı ile ilgili yapılan güncel çalışmalardan biri de 2019 yılında Kaspersky tarafından yapılan anket. Bu ankete göre Türkiye’de 7 – 12 yaş arasındaki çocukların %96’sında internet bağlantılı bir akıllı telefon veya tablet bulunuyor. Ancak bu durum ebeveynleri çok da memnun eden bir durum değil. Zira ebeveynlerin %69’u çocuklarının yoğun mobil telefon, tablet veya bilgisayar kullanımından memnun değil. Ebeveynlerin çocuklarının internette karşılaşabileceklerini düşündüğü tehditlerin başında çocukların cinsel içerikli içeriklere erişim sağlaması gelmekte iken internet bağımlılığı internetin çocuklar için oluşturacağı tehditler listesinin ikinci sırasında yer alıyor. Yine Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Araştırmasının 2010 tarihli verilerine göre Türkiye’de 9 – 16 yaş arası çocukların %49’unun kendilerine ait bir sosyal medya hesapları bulunurken bu yaş grubundaki sosyal medya hesaplarının %46’sı herkese açık profile sahiptir. Bu verilerin 2010 yılına ait olduğu düşünüldüğünde bugünkü rakamların bunların kat kat üstünde olduğunu söylemek sanırız çok da yanlış olmaz. Peki, ebeveynlerin çocukların internet ile ilişkisini denetleme noktasında yapabilecekleri nelerdir? Bu noktada akıllara gelen soruyu başlıkta belirttik. Ebeveynler, çocuklarını internetin zararlı içeriklerinden nasıl uzak tutabilir? Yazımızın başında da bahsettiğimiz ebeveyn takip programları bu noktada iyi bir çözüm olarak görünüyor. Bu programları kullanarak çocuğunuzun akıllı telefonunu, bilgisayarını veya akıllı çocuk saatini kolayca kontrol etmek mümkün olabiliyor. Peki, bu tip programların ne gibi özelliklere sahip olması gerekiyor? İyi bir ebeveyn takip programı ebeveynlere çocuklarının cihazları ile ilgili ne şekilde bildirimler vermelidir? GPS Takip Özelliği İyi bir ebeveyn takip programının çocuklarına sağlaması gereken özelliklerin başında GPS takip özelliği gelmektedir. Çocuğun telefonu ile eşleştirilen program, anlık olarak çocuğun konumunu ebeveynine bildirir. Bununla birlikte programda çocuğun ebeveyn tarafından çizilen sınırlar dışına çıkması durumunda ebeveynin telefonuna bildirim göndererek durumdan haberdar etmektedir. Bu sayede çocuğunuzun içerisinde bulunduğu çevre takip edilmektedir. Bununla birlikte çocuğunuzun evden çıktığında nerelere gittiği de kolaylıkla takip edilebilmektedir. SOS Panik Butonu Bir ebeveyn takip programında yer alması gereken özelliklerden bir diğeri de SOS takip butonudur. Bu özellik sayesinde özellikle mobil telefona veya akıllı çocuk saatine sahip olan çocuğunuz bir tehlike ile karşı karşıya kaldığında durumu ebeveyne uzun uzun açıklamak yerine bu butonu kullanır. Bu butona basıldığında çocuğun cihazından ebeveynin cihazına SOS acil durumun söz konusu olduğuna dair bir bildirim gönderilir. Bu bildirimin ardından program, otomatik olarak çocuğun konumunu anlık bir şekilde ebeveyn ile paylaşmaya devam eder. İnternet İçerik Denetimi Özellikle çocukların internette geçirdikleri zamanı hangi sitelerde tükettiğine dair bilgilendirme yapan ebeveyn takip programlarını kullanarak çocuğunuzun internetteki varlığını takip etmeniz mümkün olacaktır. Bu özelliğe sahip çocuk takip programları, çocuğunuzun cihazı ile internette geçirdiği süreyi de ayrıca bir rapor olarak sunmaktadır. Bununla birlikte internette sizin belirlemiş olduğunuz kelimeleri içeren sakıncalı bir içerik açmasını da bu özellik sayesinde kolayca engelleyebilirsiniz. Bu özelliği kullanarak aynı zamanda çocuğunuzun internet erişimine sahip olduğu cihazının ekran kullanımını da kontrol edebilirsiniz. Çocuğunuzun sadece ödevlerini yapmasını sağlayabilir ve ödev dışında bir ekrana geçmesini engelleyebilirsiniz. Bununla birlikte onun ödevlerini yapması halinde oyun oynamasına izin verebilir ve bu özellik sayesinde çocuğunuzun cihazını dilediğiniz şekilde kontrol edebilirsiniz. Cihazın şarj durumu ile ilgili bildirim alma İyi bir ebeveyn takip uygulamasının olmazsa olmaz özelliklerinden biri de takip ettiğiniz cihazın şarj durumu ile ilgili ana telefona bildirim vermesini sağlamaktır. Bu sayede çocuğunuza ulaşamadığınızda bu ulaşamamanızın sebebini öğrenmiş olursunuz. Ayrıca çocuğunuzun şarjı bitmek üzereyken de yine bu özellik sayesinde bildirim alabilirsiniz. Sonuç Her ne kadar çocukların cihazlarını yine teknolojinin imkanlarını kullanarak takip etmek mümkün olsa da bu noktada en iyi çözüm çocuklara interneti doğru kullanma bilinci kazandırmaktır. Ancak yine de ebeveyn takip uygulamaları da bu noktada ebeveynlere büyük kolaylık sağlamaktadır. Ebeveyn takip uygulamaları ile ilgili detaylı bir incelemeye https://findmykids.org/blog/tr/en-iyi-ebeveyn-kontrolu-uygulamalari adresinden erişebilirsiniz. Çocuklarımızın internet dünyasındaki varlıklarını güvenli hale getirmek için bu programlar elbette olmazsa olmazlar arasında yer alır. Ancak yine de sadece programlara güvenmek çok doğru değildir. Yukarıda da bahsettiğimiz gibi bir yandan da çocuğu doğru internet kullanımı anlamında bilinçlendirmek bu noktada ebeveynlerin en temel görevlerindendir.
